Vakantieopbouw tijdens ziekte
De wet bepaalt dat een werknemer alleen vakantiedagen opbouwt over de periode waarin hij recht heeft op loon. Oftewel: wanneer de werknemer géén aanspreek heeft op loon, bouwt hij geen vakantiedagen op. In de praktijk betekende dit dat na afloop van de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte (meestal na twee jaar) geen wettelijke vakantiedagen meer werden opgebouwd.
De rechtbank Gelderland oordeelt echter dat deze nationale regeling, inhoudende ‘dat een werknemer alleen vakantieuren opbouwt over de tijd waarin hij aanspraak heeft op loon’, in strijd is met het Europese recht. De rechtbank overweegt dat een zieke werknemer gedurende de gehele ziekteperiode vakantieuren opbouwt en dus ook nadat de loondoorbetalingsverplichting van de werkgever is geëindigd.
Een voorbeeld: een werknemer is op 1 januari 2025 104 weken ziek en de loondoorbetalingsverplichting van de werkgever eindigt dan ook. Volgens de Nederlandse regels eindigde de vakantieopbouw per diezelfde datum. Op basis van de uitspraak van de rechtbank Gelderland bouwt de werknemer echter ook na 1 januari 2025 vakantiedagen op.
Uitkering vakantiedagen bij de eindafrekening
De vervolgvraag is of dergelijke opgebouwde vakantiedagen óók moeten worden uitgekeerd bij de eindafrekening van het dienstverband. De wet schrijft immers voor dat een werknemer die bij het einde van de arbeidsovereenkomst nog aanspraak op vakantie heeft, ook recht heeft op uitkering van die vakantiedagen.
De rechtbank oordeelt dat de werkgever verplicht is tot uitbetaling van alle opgebouwde, niet-genoten vakantiedagen tot aan het einde van het dienstverband. Dit geldt dus ook voor de vakantiedagen die zijn opgebouwd over de periode waarin geen loon meer werd betaald. De werkgever werd in de genoemde uitspraak veroordeeld tot betaling van ruim € 13.000 aan niet-genoten vakantie-uren over de volledige ziekteperiode.
Een mogelijk ongewenst gevolg van de uitspraak is dat werknemers een reden hebben om niet met de beëindiging van het dienstverband in te stemmen na twee jaar ziekte. De werkgever moet in die situatie het UWV om toestemming voor de opzegging van de arbeidsovereenkomst verzoeken. Gedurende deze periode bouwt de werknemer nog altijd vakantiedagen op, die ook nog eens moeten worden uitgekeerd bij de eindafrekening. Eveneens werknemers met een slapend dienstverband en waarbij de loondoorbetalingsverplichting al geruime tijd is verstreken, hebben op grond van het Europese recht (en de uitspraak van rechtbank Gelderland) mogelijk torenhoge vakantiesaldi die moeten worden uitgekeerd.
Een voorbeeld: een werknemer is op 1 januari 2020 104 weken ziek en de loondoorbetalingsverplichting van de werkgever is geëindigd. De werkgever verzoekt het UWV nu pas om toestemming om de arbeidsovereenkomst van de werknemer op te zeggen. Het UWV verleent die toestemming, waarna de arbeidsovereenkomst van de werknemer op 1 oktober 2025 eindigt. Over de periode van 1 januari 2020 tot 1 oktober 2025 heeft de werknemer geen loonaanspraak, maar bouwde hij wel vakantiedagen op. Ook die vakantiedagen moeten op grond van deze uitspraak bij de eindafrekening worden uitbetaald.
Conclusie
De uitspraak van de rechtbank Gelderland heeft mogelijk grote gevolgen voor de vakantieaanspraak van werknemers na twee jaar ziekte én in het bijzonder werknemers met een langdurig slapend dienstverband. Immers bouwt de werknemer ook ná het einde van de loondoorbetalingsverplichting vakantiedagen op én moeten deze vakantiedagen worden uitgekeerd. Wij raden aan om zo spoedig mogelijk na het eindigen van de wachttijd toestemming te vragen aan het UWV voor opzegging van de arbeidsovereenkomst of een vaststellingsovereenkomst te sluiten met de werknemer. Zo blijft de aanvullende vakantieopbouw zoveel als mogelijk beperkt. Een gedegen verlofregistratie zorgt er daarnaast voor dat u niet voor verrassingen komt te staan bij de eindafrekening.
NB: Verval aanspraak vakantie
Uit Europese rechtspraak volgde jaren geleden al dat vakantiedagen alleen vervallen wanneer de werkgever de werknemer actief informeert over zijn vakantiesaldo, de aankomende vervaldatum en de werknemer stimuleert en de kans biedt om de vakantiedagen op te nemen. Tevens deze Europese rechtspraak is in strijd met de Nederlandse wet, waarin juist een expliciete vervaltermijn is vastgelegd (zes maanden ná de laatste dag van het kalenderjaar waarin de vakantieaanspraak is verworven). En ook in die situatie is de Europese rechtspraak leidend.
